Burn-out is al lang geen hype meer, maar een structureel probleem dat diep ingrijpt in werkend Nederland. In dit artikel delen we op basis van recent wetenschappelijk onderzoek (2015–2025) de belangrijkste voorspellers van burn-out. We staan ook stil bij de risicogroepen en geven inzicht in waarom bepaalde mensen meer kwetsbaar zijn.
Waarom dit artikel?
Als organisatie die werkt aan duurzame inzetbaarheid en stresspreventie geloven wij bij PR Fit Support in het belang van actuele kennis. Burn-out is geen zwakte, maar een signaal dat lichaam en geest langdurig overbelast zijn. Door oorzaken en risicofactoren vroeg te herkennen, kunnen werkgevers, HR en professionals gericht preventieve stappen zetten.
Top 8 voorspellers van burn-out anno 2025
Op basis van meta-analyses, systematische reviews en Europese arbeidsmarktdata uit het afgelopen decennium (2015–2025) zijn dit de grootste voorspellers van burn-out:
1. Chronische werkstress (hoge taakeisen, weinig autonomie)
- Langdurige blootstelling aan hoge werklast
- Gebrek aan controle over het eigen werk
- Gebrek aan inspraak of autonomie
2. Disbalans tussen inspanning en beloning
- Hard werken zonder waardering of erkenning
- Oneerlijke behandeling of gebrek aan doorgroeimogelijkheden
3. Onvoldoende herstel na werk
- Geen rust of ontspanning buiten werktijd
- Slaaptekort of verstoorde slaappatronen
- Altijd ‘aan’ staan door technologie
4. Onveilige of negatieve werkomgeving
- Ongewenst gedrag of sociale onveiligheid
- Gebrek aan steun van collega’s of leidinggevenden
5. Mismatch tussen waarden en werk
- Werknemer voelt zich niet verbonden met de missie van het bedrijf
- Waardenbotsingen, bijvoorbeeld in zorg of onderwijs
6. Persoonlijkheidskenmerken (zoals perfectionisme)
- Hoge mate van plichtsgevoel, moeite met grenzen stellen
- Neiging tot oververantwoordelijkheid of pleasegedrag
7. Financiële stress of instabiele thuissituatie
- Problemen thuis versterken werkdruk
- Zorg voor kinderen of mantelzorg gecombineerd met werk
8. Digitale overbelasting & hyperconnectiviteit
- Continue beschikbaarheid via e-mail, apps en Teams
- Grenzen tussen werk en privé vervagen
Wie loopt het meeste risico?
Hoewel burn-out iedereen kan treffen, blijkt uit onderzoek dat bepaalde groepen kwetsbaarder zijn:
- Vrouwen (vooral 25–45 jaar) – vaak dubbele belasting (werk & zorg)
- Zorg- en onderwijsprofessionals – hoge emotionele belasting
- HR-professionals en leidinggevenden – verantwoordelijkheid en druk van bovenaf én onderaf
- Jonge werknemers (<35 jaar) – prestatiedruk, onzekerheid over werkzekerheid
- Zzp’ers – minder sociale steun, altijd aan staan
Wat kun je als organisatie doen?
Het goede nieuws: burn-out is te voorkomen. Voorwaarden zijn dat er op tijd wordt gesignaleerd en dat herstel structureel gefaciliteerd wordt. Denk aan:
- Vroegsignalering via HR of leidinggevenden
- Psychosociale begeleiding op maat
- Ruimte voor herstel (herstelgesprekken, fysieke sessies, coaching)
- Trainingen over stressherkenning & copingstijlen
- Lichaamsgerichte aanpak zoals bij PR Fit Support (boksen, hardlopen, wandelen, ademhaling)
Tot slot
Burn-out ontstaat zelden door één oorzaak. Het is vaak een optelsom van werkdruk, gebrek aan herstel en onvoldoende support. Door bewustzijn te vergroten en herstel serieus te nemen, bouwen we samen aan vitale organisaties. En daar helpen wij bij – praktisch, laagdrempelig en bewezen effectief.
Wil je sparren over stresspreventie binnen jouw organisatie? Neem vrijblijvend contact met ons op.
Bronnenlijst
- Chronische werkdruk en emotionele uitputting
Eurofound – Psychosociale risico’s op het werk: (Eurofound) - Gebrek aan autonomie en controle
Schaufeli & Taris – The Job Demands-Resources Model: (wilmarschaufeli.nl) - Disbalans tussen inspanning en beloning
Siegrist et al. – Effort-Reward Imbalance Model: (PMC) - Onvoldoende herstel na werk
Sonnentag et al. – Recovery from Work: (annualreviews.org) - Onveilige of negatieve werkomgeving
TNO – Werkstress en psychosociale arbeidsbelasting: (tno.nl/nl) - Mismatch tussen waarden en werk
Maslach & Leiter – On Burnout Today: (harvardpress.typepad.com) - Persoonlijkheidskenmerken (zoals perfectionisme)
Hill & Curran – Multidimensional Perfectionism and Burnout: (PubMed) - Financiële stress of instabiele thuissituatie
RIVM – Gezonde Generaties 2050: (RIVM) - Digitale overbelasting & hyperconnectiviteit
Eurofound – Living and Working in Europe 2022: (Eurofound) - WHO-definitie van burn-out
WHO – Burn-out als beroepsfenomeen: (World Health Organization (WHO)) - Burn-out onder jonge werknemers
TNO – Burn-outklachten onder jonge werknemers: (TNO Publicaties) - Burn-out in de zorgsector
CBS – Werkdruk en arbeidstevredenheid in de zorg: (Centraal Bureau voor de Statistiek) - Burn-out in het onderwijs
TNO – Factsheet werkstress 2023: (Monitor arbeid)